16 Ağustos 2023 Çarşamba

Yeni Başlayanlar: Gotik Edebiyatı

Yeni Başlayanlar adlı serimizin yeni konusu Gotik Edebiyatı. Özellikle de bu türe ilgi duyan fakat nereden başlayacağını bilmeyen okurlarımız için bir nevi reçete niteliğinde olacak.

Aralarında okuduğunuz romanlar ya da önereceğiniz başka gotik romanları varsa şimdiden belirtmek isteriz ki aşağıdaki yorumlar bölümünden bizlerle paylaşabilirsiniz.

Gotik Edebiyatına dair ilk paylaşımımızı Gotik Edebiyatının ikonik eseri olan Frankenstein'ı sizlerle incelemiştik. Eğer o yazımıza daha göz atmadıysanız buraya tıklayarak yazımıza kolayca ulaşabilirsiniz.

O zaman ne derseniz, başlayalım mı? Çayınız kahveniz hazırsa uzun ve bir o kadar karanlık bir yolculuğa çıkıyoruz?

Gotik Edebiyatı Nedir?

Gotik edebiyat, 18. yüzyılın sonlarından 19. yüzyılın ortalarına kadar özellikle İngiltere'de ve diğer Avrupa ülkelerinde popüler olan bir edebiyat akımıdır.

Gotik edebiyat; karanlık, gizemli ve doğaüstü öğeleri içeren hikayeleri ve romanları içerir. Genellikle korku, gerilim, melankoli ve yabancılaşma gibi temalar işlenir. Korku ve merak duygularını uyararak okuyucunun ilgisini çekmeyi amaçlar. Bu tür özellikler gotik edebiyatının en çok "Cadılar Bayramı" haftasında okunmasının da önü açılır.

Gotik Edebiyatının Genel Özellikleri

  • Atmosfer ve Ortam: Gotik hikayelerde karanlık, sisli ve tehditkar atmosferler sıkça kullanılır. Genellikle eski şatolar, ıssız mekanlar veya dehşet verici manzaralar hikayelerin önemli bir parçasıdır.
  • Doğaüstü Unsurlar: Gotik hikayelerde doğaüstü olaylar, hayaletler, lanetler, büyüler gibi doğaüstü unsurlar sıkça yer alır. Bu tür unsurlar, hikayelerin gerilimini ve gizemini artırır.
  • Duygusal Yoğunluk: Karakterler genellikle yoğun duygusal çatışmalarla mücadele ederler. Korku, çaresizlik, saplantı ve cinnet gibi duygusal durumlar hikayelerde sıkça görülür.
  • Sembolizm ve Metaforlar: Gotik edebiyatta semboller ve metaforlar sıkça kullanılır. Koyu renkler, eski nesneler veya manzaralar, karakterlerin iç dünyasını yansıtmak için kullanılır.
  • Dramatik Kontrastlar: Aydınlık ve karanlık, yaşam ve ölüm, iyilik ve kötülük gibi dramatik kontrastlar önemli bir rol oynar.

Ne kadar korkutucu değil mi? :)

Gotik Edebiyatı Kitap Önerileri

Frankenstein - Mary Shelley

İngiliz yazar Mary Shelley tarafından 1818 yılında yayınlanan Frankenstein; çıktığı günden itibaren beyaz perdeye birçok kez sahnelendi, hakkında oyunlar oluşturulmuştur.

Frankenstein'in asıl konusu bilimden yararlanarak ''doğanın sırlarına nüfuz etme''ye yönelirken, insan doğası ve bedeni dahil olmak üzere her şeyi birer nesneye çeviren aydınlanmacı arzu, Fran­ken­stein'ı pişmanlıkla son bulacak bir serüvene sürükler: Frankenstein'ın canavarı, aslında aklın kendi canavarıdır ve şimdi sadece bu canavardan değil, onu yaratan aklın kendisinden de korkulması gerekmektedir.

Yazar Mary Shelley her ne kadar bir yarışma sonucu Frankenstein eserini ortaya çıkarsa da perdenin arkasında bambaşka bir hikaye barındırıyor. Shelley bir fikir bulmada zorlandığı dönemde olmasına rağmen bir gece gördüğü kabus bu kült eseri ortaya çıkarmıştır.

Dracula - Bram Stoker

Bu roman, ünlü vampir Kont Drakula'nın hikayesini anlatır ve gotik edebiyatın en tanınmış eserlerinden biridir.

Yayımlandığı günden beri en çok okunan romanlardan biri olan, kötülüğe karşı verilen mücadelenin gerilim dolu kayıtlarını tutan Dracula, Bram Stoker'ın eşsiz hayal gücü ve incelikli hikâye anlatıcılığının zamana meydan okuyan ürünü. Bir yandan da ölümsüz bir aşk öyküsü...

Popüler vampir mitinin temellerini oluşturan eserde hukukçu Jonathan Harker'ın Transilvanya'ya, Kont Dracula'nın şatosuna yaptığı yolculukla başlayan dehşet, denizi aşarak Londra'nın sokaklarına dek ulaşır. Yaşadığı dönemin ahlakçı ve bilimci ütopyacılığını, kana susamış bir vampirin şahsında ustalıkla eleştiren Stoker'ın unutulmaz karakteri Kont Dracula'nın korku senfonisi de böylece başlar.

Kapağı hafifçe kaldır... Kıpkırmızı dudaklarıyla Kont birazdan seninle görüşecek. (Neil Gaiman'ın önsözüyle.)

Morgue Sokağı Cinayetleri - Edgar Allan Poe

Bu hikaye, dedektif türünün öncülerinden kabul edilir ve modern polisiye hikayelerin temelini atmıştır. Aynı zamanda gotik edebiyatın ve korku edebiyatının etkili örneklerinden biri olarak kabul edilir.

Daha önceki paylaşımlarımızdan Morgue Sokağı Cinayetleri'ni sizlerle beraber incelemiştik. Eğer o yazımızı okumadıysanız "buraya" tıklayabilirsiniz.

Hikaye, analitik düşünceye, mantığa ve delil toplamaya dayalı bir dedektiflik yaklaşımını ilk kez okuyuculara tanıttığı için önemlidir. Dupin karakteri, daha sonra ünlü dedektif Sherlock Holmes'un yaratıcısı Sir Arthur Conan Doyle tarafından ilham alınan karakterlerden biridir.

Edgar Allan Poe'nun "Morgue Sokağı Cinayetleri" hikayesi, gotik öğeleri polisiye hikayelerle birleştiren ve gizemi çözmeye odaklanan önemli bir eserdir.


Türk Edebiyatındaki Gotik İzler

Tabii ki de olmazsa olmaz Türk edebiyatındaki gotik izlere bakılmadan bu yazı bitemezdi. Siz yeni başlayan okuyucularımız için hem dünya edebiyatındaki en ünlü isimlerin romanlarına hem de Türk edebiyatındaki en önemli isimlerin romanlarına bir göz atmak istedik.

Türk edebiyatında gotik roman türü, Batı gotik edebiyatının etkisi altında bazı eserlerde görülebilmektedir. Ancak, Türk edebiyatında gotik edebiyata tam anlamıyla özgü bir hareket bulunmamakla birlikte, bazı eserlerde gotik öğelere rastlanabilir. Öyleyse Türk edebiyatındaki gotik öğeler içeren bazı eserlere birlikte bakalım:

Beyoğlu Rapsodisi - Ahmet Ümit

Ahmet Ümit'in Beyoğlu Rapsodisi romanı, İstanbul'un tarihi ve gotik bir atmosferini yansıtarak, karanlık sırlar ve gizemli olaylar etrafında döner.

Beyoğlu Rapsodisi yıllarca çekilmiş birçok fotoğrafın üst üste geçmiş bir hali adeta, sürekli kendini yenileyen Beyoğlu’nun santim santim çekilmiş dinamik bir panoraması. Ahmet Ümit İstiklal Caddesi'nin orta yerinde duran, üstünden atlayıp geçtiğimiz, sırlar ve acılarla dolu bir gayya kuyusunu başarıyla tasvir ediyor.

Burada öyle bir büyü vardı ki, şu anda benim yaptığım gibi, olanları sadece izlemekle yetinseniz bile, oyunun bir parçası olmaktan kurtulamazdınız. Çünkü bu caddeye adım atmak, bu sahnenin bir parçası olmayı kabul etmek demekti.

Sevgili Arsız Ölüm - Latife Tekin

Ayrıca büyük bir yazarın varoluş yolculuğuna şahitlik etmeye hazır mısınız? Cevabınız "Evet!" ise Sevgili Arsız Ölüm siz okurları bekliyor. Latife Tekin'in bu romanı, yaşam ve ölüm arasında kalan karakterlerin öykülerini anlatırken gotik bir hava taşır.

Sevgili Arsız Ölüm, yazarının hayatına dair somut izler barındırması bakımından bir soy hikayesi ve biyografi olma özelliği taşıyor. Kitaptaki olaylar, Latife Tekin'in doğduğu ve büyüdüğü yer olan Kayseri Bünyan’da başlıyor. Romanın ana hattını ise ilçenin Alücüvek köyünde yaşamını sürdüren Huvat adlı bir adam ve aile yaşantısı oluşturuyor. 

Köyün ileri gelenlerinden biri olan Huvat Aktaş, işi gereği sürekli şehre gidip geliyor. Şehirde farklı işler yaparak geçimini sağlayan Huvat, orada gördükleri sayesinde düşünce olarak köy zihniyetinden görece sıyrılıyor. Şehirden her dönüşünde farklı icatlar getiren genç adam, köylüler tarafından sürekli eleştirilse de getirdikleriyle halkın ilgisini ve sevgisini kazanıyor. Ta ki bir gün şehirden Atiye adlı bir kadınla dönene dek...

Dehşet Gecesi - Kerime Nadir

Diğerlerinden farklı olarak günümüz yazarlardan önerilerde bulunmak istedik. Bundan dolayı gotik öğeler içeren 2019 yılında raflardaki yerini alan Dehşet Gecesi'ni sizlerle paylaşmak istedik.

Türk korku edebiyatının ilklerinden biri olan, usta romancı Kerime Nadir'in Dehşet Gecesi; Karanlığa hapsolmuş, tüyler ürperten lanetli bir gerçekliğin pençesindeki kahramanlarının hikayesini anlatıyor. Bu karanlık romantizm ruhunuzu derinden sarsacak.

Dehşet Gecesi fantastik roman türünün bir pırlantasıdır. Korkunç gerçeklerden dokunmuş nefis bir fantezi... Zevkine doyulmaz bir akıcılıkla anlatılan esrar dolu bir hikaye... Romanın yazarı kulağımıza şöyle fısıldıyor: "Sakın onu geceleri okumayın!"

Yeni başlayanlar için Gotik edebiyatına özel kitap önerilerimiz bunlardı. Eğer sizlerin de önereceği kitaplar varsa yorumlar bölümünden bizlerle paylaşabilirsiniz. Peki siz Gotik edebiyatını seviyor musunuz? Gotik edebiyatına dair düşünceleriniz neler? Sizce çok mu abartılıyor yoksa gitgide siliniyor mu? Yorumlarda buluşalım!

8 yorum:

  1. gotik edebiyat ve filmlerini severim. kerime nadir kitabı bakayım aklımda olsun pikuu :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. O zaman şimdiden keyifli okumalar dileriz! 😅😇

      Sil
  2. Çok ilgi duyduğum bir tür değil ama belki bir gün okurum:) Emeğine sağlık:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ne demek, yorumunuz için çok teşekkür ederiz. 😇

      Sil
  3. Morgue Sokağı Cinayetlerini sevmiştim. Beyoplu Rapsodisi de aynı şekilde, Sevgili Arsız Ölüm'e bir bakayım.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yorumunuz için çok teşekkür ederiz. Keyifli okumalar! 🤩

      Sil
  4. Gotik edebiyat hiç okumadım diyecektim ki ilk 3 kitabı okuduğumu farkettim 🙈🙈🙈. Bu tarz kitapları severim ☺️

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. 😅😇 Kesinlikle, çok ilgi çekici bir tür.

      Sil

Tüm telif hakları Konumuz Kitap web sayfasına aittir. İzinsiz hiçbir şey kopyalanamaz, yayınlanamaz. Blogger tarafından desteklenmektedir.